Jak sprawdzić, co zajmuje miejsce na dysku w Linuxie? Poznaj ncdu
Zastanawiasz się, dlaczego na Twoim serwerze lub laptopie wciąż brakuje miejsca? A może próbujesz zapanować nad rozrastającym się katalogiem /var? W takich momentach narzędzie ncdu może okazać się niezastąpione.
Co to jest ncdu?
ncdu (NCurses Disk Usage) to lekkie narzędzie terminalowe do analizy zajętości dysku. W przeciwieństwie do du, które działa liniowo, ncdu oferuje interaktywny interfejs – pozwala poruszać się po strukturze katalogów i szybko namierzyć, co pochłania najwięcej przestrzeni.
Dlaczego warto używać ncdu?
Jest szybkie i lekkie – idealne do uruchomienia na serwerze, Raspberry Pi czy starszym laptopie.
Działa interaktywnie – możesz łatwo przeglądać katalogi, sortować i usuwać pliki.
Nie wymaga GUI – wszystko działa w terminalu.
Czytelne wyniki – pliki i katalogi posortowane według zajętej przestrzeni.
Jak zainstalować ncdu?
To zależy od systemu. Oto podstawowe polecenia:
- Ubuntu/Debian
„` sudo apt install ncdu „` - Fedora
„` sudo dnf install ncdu „` - Arch Linux
„` sudo pacman -S ncdu „`
Jak używać?
Aby przeskanować cały system:
„` ncdu / „`
Aby ograniczyć skanowanie do konkretnego katalogu (np. /home):
„` ncdu /home „`
Na ekranie pojawi się prosta lista katalogów i plików uporządkowanych według rozmiaru. Za pomocą strzałek możesz poruszać się po strukturze i podejmować decyzje: co zostawić, a co usunąć.
Czy ncdu może usunąć pliki?
Tak – jeśli uruchomisz ncdu z odpowiednimi uprawnieniami (np. jako root), możesz usuwać pliki bezpośrednio z jego interfejsu. To bardzo wygodne przy czyszczeniu logów, cache czy starych backupów.
Przykładowe zastosowania
- Szybka analiza serwera, na którym kończy się miejsce
- Usuwanie starych logów z katalogu
/var/log - Porządkowanie katalogu domowego użytkownika
- Weryfikacja, co naprawdę zajmuje miejsce w projekcie
Podsumowanie
Jeśli regularnie pracujesz z Linuksem, ncdu powinno znaleźć się w Twoim zestawie narzędzi. To niewielki, ale potężny program, który potrafi zaoszczędzić godziny ręcznego przeszukiwania systemu.
Spróbuj – wpisz po prostu:
„` ncdu „`
…i zobacz, co naprawdę zjada Twoją przestrzeń dyskową.
A Ty – korzystasz z ncdu, czy masz inne sposoby na porządkowanie dysku? Napisz do nas lub dołącz do jednego z naszych kursów, jeśli chcesz poznać więcej takich narzędzi.
